>> meer afbeelding

In 1906 kwam goederenwagen 715 bij de Rotterdamsche Tramweg-Maatschappij (de RTM) in dienst. Van de grote serie gesloten goederenwagens die het bedrijf liet bouwen werd een aantal speciaal ingericht voor melkvervoer van het platteland naar de grote zuivelfabrieken in Rotterdam.

Huidige eigendom: Stichting RTM Ouddorp


Object

Goederenwagen 715

Gebruiker

Rotterdamsche Tramweg-Maatschappij (RTM)

In bedrijf

1906-1962

Railcategorie

Interlokale tram

Type / serie

Gesloten goederenwagen; Melkwagen

Aan het einde van de 19e eeuw en het begin van de 20e eeuw verplaatste de productie van melk, boter en kaas zich van de boerderij naar de zuivelfabrieken, die tijdens de industriele revolutie overal in het land werden opgericht. Het vervoeren van de melk vanaf de boerenbedrijven naar de grotere fabrieken werd een taak van de interlokale tram, die het platteland met de stad verbond.

Tussen 1901 en 1906 schafte de Rotterdamsche Tramweg-Maatschappij (de RTM) tientallen gesloten goederenwagens aan voor haar smalspoornet tussen de havenstad Rotterdam en de Zuid-Hollandse en Zeeuwse eilanden. Een aantal van die wagens, waaronder de 715, werd speciaal ingericht voor het melkvervoer; ze waren voorzien van planken waarop de bussen gevuld met melk konden staan. Om ze van de grijze goederenwagens te onderscheiden en het zonlicht zoveel mogelijk buiten te houden werden deze wagens wit geschilderd. In Rotterdam-Zuid was een groot aantal afnemers van melk gevestigd, waaronder drie grote zuivelfabrieken, zoals die van Van den Bergh & Jurgens (later Unilever).

Na verloop van tijd werd het melkvervoer meer en meer door vrachtwagens overgenomen. De zijsporen naar de melkfabrieken in Rottedam-Zuid werden na de oorlog gesloten. De melkwagens werden door de RTM omgebouwd tot gewone gesloten goederenwagens en grijs geschilderd. Goederenwagen 715 deed in die hoedanigheid nog dienst tot 1962, kort voor de opheffing van het goederenvervoer bij de RTM.

De heer Van der Laan was melkbegeleider bij de RTM; hij kan zich het melkvervoer nog goed herinneren: Vanaf het eiland Flakkee ging het naar het zuivelbedrijf Van den Berg & Jurgens in Rotterdam en naar andere afnemers. Tussen Ouddorp naar Middelharnis nam hij melkbussen in ontvangst. In Middelharnis werd de witgeschilderde melkwagen op de boot gezet naar Hellevoetsluis en ging dan verder naar Rotterdam. Daar werd de inhoud gewogen en over de afnemers verdeeld. 's-Avonds kwamen de melkbussen leeg terug in Middelharnis. Van der Laan zette ze dan op nummervolgorde om ervoor te zorgen dat de melkbussen weer bij de boer terecht kwamen waar ze van waren.

Melkwagen RTM 715 als Railmonument

Na de opheffing van het RTM-trambedrijf, werd het overgebleven materieel aangekocht door de voorlopers van het huidige Museum RTM Ouddorp. In dit museum is de wagen inmiddels gerestaureerd in de staat van 'melkwagen', waarin hij in 1906 in dienst werd gesteld. De wagen is daarbij weer voorzien van balken waarop planken gelegd kunnen worden waarop de melkbussen staan.
Aan een zijde van de wagen is een kleine expositie ingericht over het zuivelvervoer per stoomtram. Op speciale dagen rijdt de wagen mee in de goederentrams die het museum laat rijden.

Goederenwagen 715 is een bijzondere representant van een belangrijke ontwikkeling in het Nederlandse railvervoer, namelijk het zuivelvervoer per interlokale tram. Daarmee verwierf het object zich een A-status in het Nationaal Register Railmonumenten.