>> meer afbeelding

Vanaf 1901 schafte de Nederlandsche Tramweg-Maatschappij (NTM) postbagagewagens aan voor haar tramlijnen in de provincie Friesland en de aanpalende delen van Groningen en Drenthe. In 1904 werd postbagagewagen D6 in dienst gesteld, waarin een werkende postdienst kon worden uitgevoerd. Een postbeambte sorteerde en stempelde hier de stukken naar bestemming. Ook bagage kon in deze wagen worden vervoerd.

Huidige eigendom: Museumstoomtram Hoorn-Medemblik


Object

Post-bagagewagen D6

Gebruiker

Nederlandsche Tramweg-Maatschappij

In bedrijf

1904-1947

Railcategorie

Interlokale tram

Type / serie

Postbagagewagen

Vanaf 1901 schafte de Nederlandsche Tramweg-Maatschappij (NTM) postbagagewagens aan voor haar tramlijnen in de provincie Friesland en de aanpalende delen van Groningen en Drenthe. In 1904 werd postbagagewagen D6 in dienst gesteld. In de postbagagewagen werd de werkende postdienst uitgevoerd. Een postbeambte sorteerde en stempelde hier de stukken naar bestemming. Door dit werk niet op de postkantoren maar tijdens de rit uit te voeren werd de tijd dat de post onderweg was doelmatiger gebruikt. Aan een kant van de wagen was een speciaal kantoor aangebracht. Hier kon de beambte zijn werk doen. De wagen had een bagageafdeling, omdat postvervoer alleen te weinig vervoer opleverde.

Postbagagewagen NTM D6 is een representant van de wagens waarin het werkende postvervoer en bagagevervoer konden worden gecombineerd. Doordat de post in de wagens snel vervoerd moesten worden en de wagens daarom in de personentrams reden, was een extra bagageafdeling voor de hand liggend. In Nederland hebben bijna 200 wagens van dit type dienst gedaan bij de meeste trambedrijven. Postbagagewagen NTM D6 werd gebouwd door de firma Werkspoor en behoort tot het ‘modernere’ en grotere model dat voor dit vervoer in gebruik werd genomen. Postbagagewagen NTM D6 is van dit beeldbepalende type een zeldzame representant.

In 1946 werd postbagagewagen NTM D6 buiten dienst gesteld en kreeg het een functie als kantoor. De postafdeling met de bureau’s en sorteervakken leende zich daar uitstekend voor en bleef dan ook geheel in tact. In 1974 werd de wagen opgenomen in de collectie van de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik. Het restauratieproces ervan kon in 2000 worden afgerond. Niet alleen het rijtuig kreeg hierbij aandacht. Ook is gewerkt aan het opzetten van een publieksattractieve methode om het historische postvervoer door een als ‘Postconducteur’ dienstdoende medewerker te laten zien. ‘Historische’ poststukken worden in de postbagagewagen gesorteerd. Postvervoer per stoomtram is inmiddels niet meer weg te denken tussen Hoorn en Medemblik.

Dankzij het verwerken van de post tijdens de tramrit kon deze snel op de bestemde plaats aankomen. In 1894 vroeg een directeur van het Antwerpse trambedrijf per brief technische gegevens aan de directeur van de Machinefabriek te Breda. Het antwoord uit Breda was op dezelfde datum gedateerd. De brief uit Antwerpen was die ochtend per stoomtram naar Breda gebracht en kwam in de middag op het bureau van directeur Rueb te liggen, die onmiddellijk terug schreef. De directeur in Antwerpen vond de gevraagde gegevens de volgende ochtend op zijn bureau. Zo ging dat per stoomtram: veilig en snel. Zeker als je bedenkt dat de brief ook nog de grens over moest.