Stoomlocomotief 7742 maakte deel
uit van een serie locomotieven gebouwd voor de Hollandsche IJzeren
Spoorweg-Maatschappij (HIJSM). Ze werd in 1914 in gebruik genomen
als één van de nieuwste generatie locomotieven voor
de lokaalspoorwegen die dit bedrijf exploiteerde.
Vanaf 1878 werd het wettelijk
mogelijk gemaakt om in ons land vereenvoudigd railvervoer te
exploiteren, waar vanuit de overheid minder hoge eisen werden gesteld.
Naast interlokale tramwegen werd ook een groot aantal lokaalspoorwegen
aangelegd. Dit spoor verbond plaatsen waarvoor de aanleg van volwaardige
spoorwegen te duur zou worden. De meeste lokaalspoorlijnen die in
Nederland werden aangelegd, kwamen in exploitatie bij de Hollandsche
IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HSM).
Oorspronkelijk gebruikte de HSM voor de lokaalspoorlijnen kleine
locomotieven, maar toen de snelheden en te vervoeren gewichten ook
op de lokaalspoorlijnen toenamen, waren sterkere locomotieven nodig.
Daarom werd vanaf 1905 een serie van 44 locomotieven aangeschaft,
die indirect waren afgeleid van een Duits
ontwerp.
De locomotieven kwamen in dienst op de lokaalspoorlijnen die de
HSM exploiteerde, onder andere in de Haarlemmer-meer en in Twente.
De locomotieven bleven in dienst tot 1955. De laatste jaren werden
ze ook gebruikt als rangeerlocomotief en een aantal deed dienst
op de tramweg tussen Alkmaar en Bergen aan Zee. Door het gebruik
van hun bel om het verkeer te waarschuwen, kregen veel lokale trams
en treinen de bijnaam 'Bello'; zo ook de tram naar Bergen.
Stoomlocomotief NS 7742 als Railmonument
Om een herinnering te hebben aan hun 'Bello' werd locomotief NS
7742 door de NS aan de gemeente Bergen aangeboden om als monument
in de dorpskern te worden opgesteld. Vele jaren later bleek echter
dat de conditie van de locomotief er in de buitenlucht niet beter
op te werd en ze werd geschonken aan de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik.
Daar werd 'Bello' geheel gerestaureerd; de locomotief kan daar regelmatig
onder stoom worden aangetroffen op de lokaalspoorlijn Hoorn-Medemblik,
waar ze in 1915 ook al had gereden in actieve dienst.
Stoomlocomotief NS 7742 is de unieke representant van het type
locomotief dat werd gebouwd voor het gebruik op lokaalspoorwegen
en dat bekend geworden onder de naam 'Bello'. Het object kreeg daarom
een A-status in het Nationaal Register Railmonumenten.