>> meer afbeelding

Stoomlocomotief O&K met het fabrieksnummer 12437 is een smalsporige locomotief van een ontwerp, dat op grote schaal werd toegepast bij de Nederlandse industrie. Het is de enige nog bestaande locomotief in Nederland, die speciaal bestemd was voor de verhuur aan aannemersbedrijven. De locomotief werd dan ook vooral gebruikt voor de aanleg van weg- en waterbouwkundige projecten.

Huidige eigendom: Stichting Nationaal Smalspoor


Object

Stoomlocomotief O&K fabnr 12437

Gebruiker

Spoorijzer

In bedrijf

1933-1970

Railcategorie

Industriespoor

Type / serie

Huurlocomotief

Klein en licht uitgevoerd spoor, dat eenvoudig kon worden verplaatst was buitengewoon handig voor bijvoorbeeld aannemers. De uitvinder ervan was de Fransman Decauville. De belangrijkste leverancier van het lichte smalspoor en de bijbehorende locomotieven in Nederland was echter een Duitse firma. In dat land was de industrie enorm in opkomst en was het de firma Orenstein & Koppel die ermee aan de gang ging. De firma leverde uiteindelijk ruim 300 stoomlocomotieven aan Nederlandse bedrijven, voornamelijk smalspoorlocomotieven.

O&K met het fabrieksnummer 12437 werd in 1933 geleverd. O&K had diverse ontwerpen, maar dit was wel het meest voorkomende model. Ook de spoorwijdte van 700 millimeter was in Nederland voor industriële doeleinden het meest in gebruik.
De loc werd aangekocht door de firma Spoorijzer in Delft. Deze firma gebruikte dergelijke locomotieven voor de verhuur aan bijvoorbeeld aannemers. Ook firma’s als Oving spoor en de vestiging van Orenstein & Koppel in Amsterdam deden aan verhuur van smalspoorlocomotieven. De locomotieven kwamen vaak in actie bij grotere infrastructurele werken, zoals bijvoorbeeld de aanleg van stadsuitbreidingen, waterstaatkundige werken en rijkswegen. Na ruim dertig jaar te zijn verhuurd aan diverse aannemers, werd de locomotief buiten dienst gesteld.

Stoomlocomotief O&K fabnr 12437 als Railmonument

De locomotief werd opgenomen in de collectie van de Stichting Nationaal Smalspoor te Valkenburg (ZH).
Hier is de locomotief geheel teruggebracht in de staat als huurlocomotief met het woord 'Spoorijzer' in grote letters op de zijkanten.
Locomotief O&K 12437 wordt gezien als een attractief onderdeel van de collectie van het Nationaal Smalspoormuseum door de geschiedenis als huurlocomotief van Spoorijzer; het object is als zodanig het enig overgebleven exemplaar in ons land.