>> meer afbeelding

In de jaren 1920 verschenen in Nederland meer en meer railvoertuigen met verbrandings-motor op de rails, vanwege de vele voordelen die deze tractievorm bood ten opzichte van de stoomlocomotief. Deze O&K locomotief deed dienst bij een ziekenhuis en is de oudst bewaard gebleven motorlocomotief in ons land.

Huidige eigendom:
Museum Buurtspoorweg

 


Object

Diesellocomotief O&K fabnr 1298

Collectiehouder

Ziekenhuis; Twentse Stoomblekerij

In bedrijf

1920 - 1973

Railcategorie

Industriespoor

Type / serie

O&K Montania

In de jaren 1920 verschenen in Nederland gaandeweg meer railvoertuigen met verbrandingsmotor op de rails, vanwege de vele voordelen die deze tractievorm bood ten opzichte van de stoomlocomotief. De aandrijving geschiedde in deze tijd doorgaans door een benzinemotor met mechanische overbrenging.

Ook bij het industriespoor raakte de motortractie in zwang. Veel grotere zorginstellingen, zoals ziekenhuizen, psychiatrische inrichtingen en rusthuizen beschikten over eigen spooraansluitingen, meestal voor de aanvoer van kolen naar het ketelhuis voor de verwarming. Zo ook het Provinciaal Ziekenhuis in Santpoort, waar over een kort spoor naar het NS-station kolenwagens werden vervoerd. Dat gebeurde oorpronkelijk met paarden, maar in 1920 werd een motorlocomotief aangeschaft van de Duitse fabriek Orenstein & Koppel (O&K). De locomotief had twee versnellingen en kon maximaal 9 km/uur rijden! Meestal werd niet meer dan 1 wagen vervoerd.

Dat duurde zo tot 1953, toen een vrachtwagen het kolentreintje kwam aflossen. De locomotief werd door O&K gemoderniseerd en verkocht aan de Twenste Stoomblekerij in Goor, waar ze nog tot 1973 dienst deed.

O&K fabrieksnummer 1298 als Railmonument

In 1973 werd de locomotief verworven door de Museum Buurtspoorweg. Daarmee beschikt deze museum-organisatie, zoals later bleek, over de oudste verbrandingsmotorlocomotief van Nederland. Het is een attractief onderdeel van de collectie, dat de begintijd van de toepassing van verbrandingsmotoren in railvoertuigen representeert.