>> meer afbeelding

Op het platteland was het scholierenvervoer van groot belang. De Nederlandse trambedrijven namen daarvan een groot deel voor hun rekening. In 1915 schafte de Nederlandsche Tramweg-Maatschappij in Friesland voor dit vervoer een aantal rijtuigen aan, die werden uitgerust met uitsluitend harde houten banken.

Huidige eigendom: Museumstoomtram Hoorn-Medemblik


Object

Personenrijtuig C205

Gebruiker

Nederlandsche Tramweg-Maatschappij (NTM)

In bedrijf

1915-1951

Railcategorie

Interlokale tram

Type / serie

Stoomtramrijtuig; Scholierenrijtuig


Tussen 1911 en 1916 bestelde de Nederlandsche Tramweg-Maatschappij (de NTM) bijna vijftig nieuwe personenrijtuigen aan voor haar tramlijnen in de provincie Friesland en de aanpalende delen van Groningen en Drenthe. Zes daarvan werden geheel als derde klasse rijtuigen uitgevoerd met uitsluitend harde houten banken; ze waren speciaal aangeschaft voor het vervoer van scholieren. Rijtuig NTM C205 was een van deze rijtuigen; het werd in dienst gesteld in 1915.
In 1935 wordt het rijtuig gemoderniseerd en krijgt het een nieuw interieur. Dit om dienst te doen achter een nieuwigheid uit die tijd: een diesellocomotief. In 1947 neemt NS het rijtuig over; het wordt gedurende korte tijd nog op enkele andere tramlijnen ingezet.

Het personenrijtuig NTM C205 is een rijtuig van het standaardtype zoals dat in het bijzonder bij de Nederlandsche Tramweg-Maatschappij in gebruik is geweest. Het model van het rijtuig werd door bouwer Werkspoor gebaseerd op de aanhangrijtuigen die de firma reeds voor het Amsterdamse stadstrambedrijf vervaardigde. Het belangrijkste verschil was dat de stoomtramrijtuigen voor de NTM een flink stuk groter werden. De NTM C205 is van dit ‘NTM-standaardtype’ het enig overgebleven exemplaar. Het rijtuig representeert bovendien een functie, die op het platteland van groot belang was: het scholierenvervoer. Trambedrijven verkregen daaruit een niet gering deel van hun inkomsten.

Personenrijtuig C205 eindigt zijn loopbaan in 1951 bij de Nederlandsche Spoorwegen in Alkmaar. Ze was bedoeld voor Bello, de tramlijn Alkmaar-Bergen aan Zee, maar komt daar nooit in dienst. Ze wordt verkocht en gaat net als veel andere tramrijtuigen dienen als noodwoning.

Personenrijtuig NTM C205 als Railmonument

Al in 1967 wordt het rijtuig voor het nageslacht bewaard, waarna het wordt opgenomen in de collectie van de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik. Er volgt een langdurig restauratieproces, dat wordt bekroond met de Engelse AIRPS-award voor rijtuigrestauraties. Sinds 1994 is het rijtuig regelmatig te zien in de museumstoomtrams tussen Hoorn en Medemblik. Compleet met harde houten derde-klassebanken!